نامه سرگشاده دکتر لطیف حسنی دبیر کل حزب نوبیداری ملی آذربایجان جنوبی (گاموح نوین) به مناسبت اول مهر روز بازگشایی مدارس در ایران

روز اول مهر روزیست که کودکان، شادمان برای ساختن فردایی روشن برای بشریت به مبارزه با جهل و نادانی راهی مدارس می شوند. این روز به یادماندنی در حافظه افراد برای همیشه خاطره ای خوش به جای گذاشته و در میان برخی جوامع حتی با جشن و سرور همراه می گرشدد، چرا که همگان آینده بشریت را در گرو آموزش سالم می دانند.
اما در ایران بیشتر کودکان روز اول مهر در آغوش بیگانه ی مدارسی جای می گیرند که به آنها می آموزند که چگونه متنفر باشند، چگونه دشمنی ورزند، چگونه نابرابر باشند، به کودکان کوچک مان می آموزند که چگونه از خود-بی آنکه حتی دلیلش را بدانند-شرم داشته باشند. یک مهر روز آغاز فراموشی است.

نزدیک به 100 سال از آغاز سیاست یکسان سازی ملی-زبانی در ایران می گذرد. سیاستی که با یک تحلیل نژادپرستانه سعی در محو و نابودی همه داشته های مردم غیر فارس ساکن ایران دارد.
بر اساس این سیاست، در طول سالیان متمادی اقدامات متعددی از جمله سوزاندن کتاب های درسی به زبان مادری در آذربایجان جنوبی در طی حمله به این سرزمین و کشتار وسیع مردان و زنان آذربایجانی در سال 1946 توسط ارتش آریامهر ایران(1)، جریمه مادی و تنبیه فیزیکی کودکانی که در مدارس حتی در گفتگوهای خصوصی از زبان مادری خویش استفاده می کردند، تحقیر و توهین به ملل و مردمان غیرفارس زبان از طریق سیستم آموزش و پرورش،مقامات و تریبون های رسمی دولت، جلوگیری از چاپ و انتشار آثار فرهنگی و هنری به زبان مادری ملل و مردمان ایران، ممانعت از ظهور و بروز اشکال ویژه زندگی و عرف و عادات و در برخی موارد ویران کردن آثار باستانی صورت گرفته است.

با توجه به ماده اول کنوانسیون پیشنهادی دبیرکل (2) وهمچنین کمیته ششم مجمع عمومی، بدون شک موارد بالا جزوء مصادیق بارز نسل کشی فرهنگی به شمار رفته و طبق مواد بخش یک کنوانسیون میثاق بین المللی رفع هرگونه تبعیض نژادی(3) سیاست مستمر تبعیض نژادی به شمار می آید. در عصر حاضر اگرچه اعمال نژادپرستی عریان تاحدودی از صحنه عمومی رخت بربسته، اما سیاست های مبتنی بر راسیسم پنهان -اگر نگوییم بیش از بیش- متاسفانه، همچنان پابرجاست. با وجود این که آموزش چندزبانه در اکثر کشورهای جهان و حتی برخی کشورهای توسعه نیافته مسئله ای حل شده است و در حالی که هدف بنیادین از آموزش چنانکه در اهداف یونسکو(4) ذکر گردیده، کمک به استقرار صلح و امنیت از طریق ترویج همکاری میان ملت ها در زمینه های آموزش، علوم و فرهنگ به منظور افزایش احترام همگان به عدالت، حاکمیت قانون، حقوق بشر و آزادی های اساسی برای همه، بدون توجه به تفاوت های نژادی جنسیت، زبان و مذهب مطابق با منشور سازمان ملل متحد می باشد، دولت ایران نه تنها مانع تدریس زبان مادری ملل و مردمان ایران در کلیه سطوح می گردد، بلکه با بی پروایی از توهین و تحقیر فرهنگ مذهب نیاکان(5) و اجداد بیش از 70 درصد جمعیت ایرانی به صورت علنی و در کتاب های درسی دست نمی کشد و یکی از بزرگ ترین سیستم های آسیمیلاسیون و تبعیض نژادی جهان را به وجود آورده است.

اعمال این تحقیرها از سوی نهادی رسمی از جمله رادیو و تلویزیون، روزنامه های دولتی و غیردولتی، و مهمتر از همه در زمینه آموزش کودکان از یک سو، منع تدریس به زبان مادری در کلیه سطوح(6) و از سوی دیگر، دستگیری تلاشگران عرصه ی آموزش زبان مادری به صورت گسترده و نهایتا منع استفاده ی رسمی و اداری در حوزه ی قلمروی سرزمینی آن زبان، چنانکه در مواد بخش ادارات دولتی و نهادهای رسمی اعلامیه جهانی حقوق زبانی به تفضیل آمده(7)، همگی لبه های بران سیاستی می نمایند که سعی در محو و نابودی موجودیت های تاریخی و فرهنگی غیر فارسی را دارند. سیاستی که در زمینه ی آموزش، نابرابری نژادی، فرهنگی، جنسیتی و … را نهادینه کرده، روابط مردمان و ملل ایران را تا حد تک زبانی فرو کاسته، نابودی روحیه برادرانه و از بین بردن اعتماد به نفس جمعی در بین ملل و مردمان غیر فارس در ایران، زمینه ی ایجاد روابط استعمار داخلی را در طی سالیان متمادی بوجود آورده است.

بدیهی است چنین سیستم آموزشی، مانع اساسی تقویت و توسعه ی صلح و دوستی در منطقه است.

اینجانب به عنوان دبیرکل حزب گا[i]موح نوین از جنابعالی به عنوان دبیرکل یونسکو تقاضا دارم، از دولت ایران بخواهید:

-ضمن مبادرت به اصلاح محتوی تبعیض نژادی، فرهنگی، جنسی، و… در زمینه آموزش، تمهیدات لازم را طبق تعهدات بین المللی خویش در جهت آموزش به زبان مادری ملل و مردمان غیرفارس اعمال نماید.

2-ضمن آزادی زندانیان فرهنگ و زبان از تعقیب و آزار کسانی که به آموزش زبان مادری خویش مبادرت می ورزند؛ خودداری نماید.

3-حق حیات فرهنگی و زبانی ملل و مردمان ایران را به رسمیت شناخته و اقدامات لازم جهت رسمی کردن زبان و فرهنگ آنها را در قلمرو سرزمینی ایشان به عمل آورد.

همچنین از سازمان یونسکو تقاضامندم:

روز اول مهر به یاد مبارزان راه دوستی(8) برای رسیدن به آموزش صلح مدار، روز جهانی “آموزش عاری از تبعیض نژادی” نام گذاری گردد.

به امید روزی که کودکانمان، این سفیران عشق و زندگی، اول مهر را در آغوش مادرانه مدارسی جای گیرند که آرمان مشترک فردای بشر را تضمین کند.

لطیف حسنی

دبیرکل حزب گاموح نوین

-http://www.unpo.org/members/78841
2- ماده اول کنوانسیون پیشنهادی دبیرکل، نسل کشی فرهنگی را به شرح ذیل تعریف می کند :
نابودی ویژگی های خاص گروه از طریق :
– انتقال اجباری کودکان به سایر گروه های انسانی
– تبعید سیستماتیک و اجباری افرادی که نماینده فرهنگ گروه هستند .

– منع کاربرد زبان ملی حتی در مکالمات خصوصی

– نابودی سیستماتیک کتابهای منتشره به زبان ملی یا آثار مذهبی و جلوگیری از انتشار مجدد

– تخریب سیستماتیک یادبودهای تاریخی و مذهبی و تغییر آنها برای کاربرد بیگانگان

– نابودی و پراکنده کردن اسناد و اشیایی که دارای ارزش تاریخی، هنری یا مذهبی هستند .

کمیته ویژه در ماده ای جداگانه، نسل کشی فرهنگی را چنین تعریف می کند: در این کنوانسیون “ژنوساید” شامل هر عمل عمدی است که با هدف نابودی زبان، دین یا فرهنگ یک ملت، گروه نژادی یا مذهبی بخاطر ملیت، دین یا عقاید مذهبی اعضای آن صورت می گیرد نظیر :
-منع کاربرد زبان گروه در مکالمات روزمره یا در مدارس و جلوگیری از چاپ و نشر کتب و مطبوعاتی که به زبان گروه می باشد .
-محو و نابودی کتابخانه ها، موزه ها، مدارس، موسسات و اشیاء تاریخی گروه .
3-كنوانسيون‌ بين‌المللي‌ رفع‌ هر نوع‌ تبعيض‌ نژادي‌
مصوب‌ 21 دسامبر 1965 ميلادي‌ (مطابق‌ با30/8/1344 شمسي)‌
مجمع‌ عمومي‌ سازمان‌ ملل‌متحد(21)
بخش‌ 1
ماده‌ 1
1- در قرارداد حاضر اصطلاح‌ “تبعيض‌ نژادي‌” اطلاق‌ مي‌شود به‌ هر نوع‌ تمايز و ممنوعيت‌ يا محدوديت‌ و يا رجحاني‌ كه‌ براساس‌ نژاد و رنگ‌ يا نسب‌ و يا منشأ ملي‌ و يا قومي‌ مبتني‌ بوده‌ و هدف‌ يا اثر آن‌ از بين‌ بردن‌ و يا در معرض‌ تهديد و مخاطره‌ قراردادن‌ شناسايي‌ يا تمتع‌ و يا استيفاء در شرايط‌ متساوي‌ از حقوق‌ بشر و آزادي‌هاي‌ اساسي‌ در زمينه‌ سياسي‌ و اجتماعي‌ و فرهنگي‌ و يا در هر زمينه‌ ديگري‌ از حيات‌ عمومي‌ باشد.

2- قرارداد حاضر ناظر به‌ تمايزات‌ و ممنوعيت‌ها و محدوديت‌ها و يا رجحاناتي‌ كه‌ هر يك‌ از دول‌ عاقد قرارداد بين‌ اتباع‌ خود و اتباع‌ ساير دول‌ قائل‌ مي‌شوند نخواهد بود.
3- مقررات‌ قرارداد حاضر را نبايد طوري‌ تفسير نمود كه‌ در مقررات‌ قانوني‌ دول‌ عاقد راجع‌ به‌ تابعيت‌ و مليت‌ و قبول‌ تابعيت‌ به‌ نحوي‌ از انحاء مؤثر واقع‌ شود. مشروط‌ بر اينكه‌ مقررات‌ مزبور عليه‌ مليت‌ خاصي‌ قائل‌ به‌ تبعيض‌ نباشد.

4- تدابير خاصي‌ كه‌ صرفاً به‌ منظور تأمين‌ ترقي‌ شايسته‌ برخي‌ از گروههاي‌ نژادي‌ يا قومي‌ يا افرادي‌ كه‌ براي‌ تمتع‌ و استيفاء از حقوق‌ بشر و آزاديهاي‌ اساسي‌ در شرايط‌ متساوي‌ محتاج‌ حمايت‌اند اتخاذ شده‌ باشد ـ به‌ منزله‌ تدابيري‌ كه‌ جنبه‌ تبعيض‌ نژادي‌ دارند تلقي‌ نخواهد گرديد مشروط‌ بر اينكه‌ اين‌ اقدامات‌ منجر به‌ برقراري‌ حقوق‌ متمايز براي‌ گروههاي‌ نژادي‌ مختلف‌ نشود و پس‌ از حصول‌ هدف‌هائي‌ كه‌ موجب‌ اتخاذ تدابير مذكور گرديده‌ بود ادامه‌ نيابد.

کمیته ششم مجمع عمومی نیز به تفضیل به موضوع نسل کشی فرهنگی پرداخته است و نتیجه میگیرد که چنانچه برای این عمل مجازاتی تعیین نشود، منجر به نسل کشی جسمانی گروه می شود .

4- یونسكو در بند اول اساسنامه خود، هدف از تشکیل این سازمان را چنین بیان می‌دارد: كمك به استقرار صلح و امنیت از طریق ترویج همكاری‌ میان ملت‌ها در زمینه‌های آموزش، علوم و فرهنگ به منظور افزایش احترام همگان به عدالت، حاكمیت قانون، حقوق بشر و آزادی‌های اساسی برای همه، بدون توجه به تفاوت‌های نژادی، جنسیت، زبان و مذهب، مطابق با منشور ملل متحد.
همچنین در تشریح اهداف آموزشی یونسکو در بخش علوم‌انسانی و اجتماعی، ارتقاء حقوق بشر و مبارزه با تمامی اشکال تبعیض، نژادپرستی، بیگانه‌هراسی و نابرابری ذکر گردید.
5- برای نمونه ترکان بیابانگرد، غلامان ترک و … یا کاربرد اصطلاح تازی برای اعراب و تخریب خلفای اهل سنت و … .
6- عنوان دوم: رژیم جامع زبانی
بخش دوم: تحصیل
ماده ٢٣
١- آموزش و تحصیل میبایست در سرزمینی که در آن عرضه میگردد٬ به تشویق افاده فرهنگی خود از سوی جمعیت زبانی٬ کمک نماید.

٢- آموزش و تحصیل میبایست در سرزمینی که عرضه میشود٬ به حفظ و توسعه زبانی که یک جمعیت زبانی به آن سخن میگوید یاری رساند.

٣- آموزش و تحصیل همواره میبایست در خدمت تکثر و تنوع زبانی و فرهنگی و روابط آهنگدار بین جمعیتهای زبانی گوناگون در سراسر جهان باشد.

٤- در بستر اصول پیش گفته٬ هر کس حق دارد که هر زبانی را بیاموزد.

ماده ٢٤
همه جمعیتهای زبانی حق دارند در باره گستره حضور زبانشان٬ به عنوان زبان رابط و به عنوان زبان مورد مطالعه٬ در تمام سطوح تحصیلی در سرزمین خود (پیش دبستانی٬ ابتدائی٬ متوسطه٬ حرفه ای و فنی٬ دانشگاهی و آموزش بزرگسالان) تصمیم بگیرند.

ماده ٢٥
همه جمعیتهای زبانی از حق دستیابی و کاربرد همه منابع انسانی و مادی لازم برای تضمین نمودن حضور زبانشان در همه سطوح تحصیلی در نیاخاک خود٬ از قبیل آموزگاران ورزیده٬ روشهای آموزشی مناسب٬ کتب و متون درسی٬ منابع مالی٬ تجهیزات و ساختمانها٬ تکنولوژی های سنتی و مدرن و در وسعتی که خواهان آنند برخوردار میباشند.
7- عنوان دوم: رژیم جامع زبانی
بخش اول: ادارات دولتی و نهادهای رسمی
ماده ١٥
-همه جمعیتهای زبانی حق دارند که در سرزمین- قلمرو خود به طور رسمی بکار برده شوند.

-همه جمعیتهای زبانی از این حق برخوردارند که تمام اسناد اداری٬ مدارک شخصی و دولتی و قیدیات محضرهای عمومی ثبت شده به زبان خاص سرزمینشان (زبان نیاخاکیشان)٬ معتبر و قابل اجراء شناخته شوند. و هیچ کس و مقامی نمیتواند تظاهر به نادیده گرفتن و بیخبری از این زبان بنماید.
ماده ١٦
همه اعضای یک جمعیت زبانی حق دارند که با مقامات دولتی به زبان خویش ارتباط برقرار کرده و اعتناء متقابل در زبان خود را از آنها دریافت کنند. این حق همچنین بخشهای مرکزی٬ سرزمینی٬ محلی و تقسیمات فرامنطقه ای٬ شامل سرزمینی که زبان مورد نظر٬ زبان خاص نیاخاکی آن میباشد٬ را فرامیگیرد.

8- برای کودکان آذربایجانی بازگشایی مدارس، دوم مهر صورت می گیرد، کسانی که در اعتراض به تبعیض نژادی، اولین روز ماه مهر را به مدرسه نمی روند. سازمان عفو بين الملل در آخرين شماره از نشريه wire به مسئله زبان مادري در ايران با عنوان “مبارزه براي كلمات” پرداخته است. اين نشريه، فعالان آذربايجاني را به عنوان طلايه داران مبارزه براي حق آموزش به زبان مادري معرفي كرده است و در ادامه سخنان چند فعال آذربايجاني را به چاپ رسانده است.